Przedsiębiorca, który ma pomysł na biznes i podejmuje decyzję o rozpoczęciu działalności staje przed trudnym wyborem formy prawnej prowadzenia firmy. W Polsce największym zainteresowaniem cieszą się jednoosobowa działalność gospodarcza (JDG) oraz spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Sp. z o.o.). Mimo pierwszego skojarzenia, spółkę z o.o. może prowadzić także jedna osoba. Jednak pomiędzy tymi dwoma formami prowadzenia DG występują zasadnicze różnice, które opisujemy w tym artykule.
Najczęstszym wyborem świeżo upieczonych przedsiębiorców w Polsce jest jednoosobowa działalność, ponieważ jej założenie jest bardzo proste i możliwe do wykonania w kilkanaście minut. W samym 2019 roku w tej formie zarejestrowano ponad 300 tysięcy nowych firm.
Na drugim miejscu pod kątem popularności znajdują się spółki z o.o., których powstało ponad 30 tysięcy. Wybierając jednak formę prawną prowadzenia działalności gospodarczej nie należy kierować się jedynie jej popularnością. Warto przeanalizować wszystkie wady i zalety, aby wybrać rozwiązanie najkorzystniejsze.
Formalności i koszty rejestracji
Indywidualną działalność można zarejestrować szybko i bezpłatnie poprzez złożenie elektronicznego wniosku do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Wpis do CEiDG nie wymaga ponoszenia żadnych opłat. Posiadając Profil Zaufany lub podpis elektroniczny w krótkim czasie można otworzyć własną firmę.
Procedura związana z założeniem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest dużo bardziej skomplikowana i czasochłonna. Ponadto, aby móc zarejestrować spółkę z o.o. konieczne jest wniesienie kapitału w wysokości co najmniej 5 tysięcy złotych.
Założenie spółki z o.o. w tradycyjnym modelu może trwać nawet miesiąc i wymaga dokonania zgłoszenia w Krajowym Rejestrze Sądowym oraz sporządzenia umowy spółki u notariusza. Wiąże się to z ponoszeniem opłat sądowych w wysokości 600 zł, kosztów notarialnych. Możliwa jest również rejestracja spółki online, która zwykle trwa kilka dni i pozwala uniknąć części kosztów. Jednak opłaty KRS w wysokości około 350 zł należy uiścić tak czy inaczej.
Łączy się to jednak z koniecznością sporządzenia umowy spółki na ograniczonym wzorcu umownym, w którym nie ma możliwości uregulowania niestandardowych postanowień. W każdym przypadku, czy to rejestrując spółkę u notariusza czy też online w systemie S24 należy opłacić 0,5% podatku od czynności cywilno-prawnych (tzw. PCC) od wartości wniesionego kapitału do spółki.
Finanse i odpowiedzialność za zobowiązania
Osoba prowadząca jednoosobową działalność może swobodnie korzystać ze wszystkich środków, które wypłyną na konto, ponieważ stanowią jej osobisty majątek. Inaczej sytuacja prezentuje się w spółce z o.o., która posiada własną osobowość prawną i własny majątek, a wspólnicy i członkowie zarządu nie mogą swobodnie korzystać z konta spółki. Jakakolwiek wpłata bądź wypłata musi mieć swoje odzwierciedlenie w umowach lub fakturach.
Możliwość swobodnego dysponowania środkami w przypadku JDG wydaje się praktycznym rozwiązaniem, jednak wiąże się z wieloma niebezpieczeństwami.
To ważne: Brak oddzielenia finansów firmowych od prywatnych łączy się z pełną odpowiedzialnością za zobowiązania przedsiębiorstwa. W praktyce oznacza to, że wszelkie roszczenia kontrahentów mogą zostać zaspokojone z całego majątku osobistego właściciela.
Jest to jeden z głównych powodów, dla którego przedsiębiorcy decydują się na założenie spółki. Zgodnie z art. 151 § 4 k.s.h. za zobowiązania spółki z o.o. odpowiada sama spółka jako osoba prawna. Oznacza to, że wspólnicy ryzykują tylko wniesionym przez siebie wkładem, co jest dużo bezpieczniejsze niż prowadzenie indywidualnej działalności.
Księgowość
W przypadku jednoosobowej działalności, księgowość może być prowadzona w formie uproszczonej, co nie jest możliwe w spółce z o.o., dla której wymagane jest prowadzenie pełnych ksiąg handlowych i sporządzanie bilansów. Wiąże się to z dodatkowymi wydatkami, ponieważ prowadzenie księgowości spółki wymaga dużo większej wiedzy. Koszty usługi księgowego są różne i zaczynają się od kilkuset złotych do nawet kilku (a w niektórych przypadkach nawet kilkudziesięciu!) tysięcy złotych miesięcznie w przypadku dużych spółek. W przypadku JDG koszt prowadzenia księgowości zaczyna się już od 150 zł miesięcznie.
Pełna księgowość w spółce z o.o. jest dużą zaletą, ponieważ pozwala wspólnikom jak i organom spółki sprawować kontrolę nad wszelkimi przepływami pieniężnymi. Umożliwia również dokonanie dokładnej oceny sytuacji finansowej spółki oraz pozwala na kategoryzację kosztów zgodnie z ich przeznaczeniem.
W pełnej księgowości jest dokładne określenie miejsca generowania przychodu (np. faktury sprzedaży) i miejsce generowanie kosztu (np. faktury kosztowe). Dzięki temu można stworzyć wiele oddzielnych działów w przedsiębiorstwie, wyznaczyć każdego ze wspólników do ich prowadzenia i łatwo określić ich zyskowność.
Tak szeroki wgląd w finanse spółki ułatwia optymalizację wydatków, którą trudno osiągnąć w przypadku jednoosobowej działalności. Uproszczona księgowość, w połączeniu ze swobodą dysponowania dostępnymi środkami, uniemożliwia dokonanie rzetelnej analizy kosztów przy intensywnej dywersyfikacji działalności.
Podatki
Podatnikiem w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej jest przedsiębiorca – właściciel firmy, który jest zobowiązany do odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT). Spółka z o.o. jako samodzielny podmiot podlega obciążeniu podatkiem liniowym od osób prawnych (CIT) w wysokości 19% z osiągniętego zysku brutto. Od 2019 roku, na skutek wprowadzonych zmian w CIT, małe spółki z o.o. o obrotach nie przekraczających 2 mln euro, mogą skorzystać z obniżonej stawki, która wynosi 9%. Od stycznia 2021 zapowiedziana jest zaś nowa regulacja w Polsce, tzw. “CIT estoński”. To znaczy zysk pozostawiony w spółce ma być nieopodatkowany.
Jednoosobowa działalność gospodarcza może się rozliczać z podatków na cztery sposoby:
- Zasady ogólne. W zależności od wysokości dochodu 17% lub 32%.
- Podatek liniowy. Stała wysokość 19%.
- Ryczałt. W zależności od rodzaju działalności: 2%, 3%, 5.5%, 8.5%, 17%, 20%.
- Karta podatkowa. Ta forma odprowadzania podatku jest najrzadziej wykorzystywana, ponieważ jest obłożona szeregiem obostrzeń. Wysokość podatku jest indywidualnie ustalana dla każdej firmy, w zależności od rodzaju świadczonych usług, wielkości miejscowości w jakiej jest zarejestrowana i wielkości zatrudnienia. Plusem jest tu to, że nie trzeba prowadzić w niej żadnej rachunkowości, dlatego też w rejestracji do tego podatku bardzo niechętnie pomagają biura księgowe.
Wspólnicy spółki są dodatkowo zobowiązani do opłacania podatku od dywidendy, czyli od wypłat z zysku spółki. Wynosi on również 19%, dlatego łączne opodatkowanie przedsiębiorcy jest dużo wyższe niż przy prowadzeniu indywidualnej działalności. Ten aspekt można jednak wyeliminować poprzez odpowiednie uregulowanie formy wypłaty zysków w umowie między wspólnikami. Biorąc pod uwagę także brak konieczności opłacania składek ZUS założenie spółki z o.o. może okazać się opłacalnym rozwiązaniem.
Składki ZUS
Ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności podlegają osoby fizyczne i wspólnicy spółek osobowych. Zatem indywidualny przedsiębiorca ma obowiązek regularnego opłacania składek ZUS w formie wysokiego ryczałtu. Osoby prawne nie są zobowiązane do ich uiszczania. W przypadku spółki z o.o., która ma co najmniej dwóch wspólników obowiązek odprowadzania składek ZUS nie dotyczy zarówno wspólników, jak i członków zarządu. Składki ZUS są niewątpliwie jednym z największych obciążeń dla każdego przedsiębiorcy. Założenie spółki z o.o. może być doskonałym sposobem na ich wyeliminowanie, a tym samym wypracowanie dodatkowych oszczędności.
Zakończenie działalności
Zakończenie działalności również jest dużo mniej problematyczne w przypadku jednoosobowych firm. Likwidacja indywidualnej działalności wymaga od przedsiębiorcy dokonania zgłoszenia likwidacji w CEiDG oraz sporządzenia spisu z natury na cele PIT i przedstawienia remanentu likwidacyjnego na cele VAT (jeżeli był czynnym podatnikiem).
Likwidacja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest dużo bardziej skomplikowana i może trwać od 6 miesięcy do nawet kilku lat. Konieczne jest podjęcie odpowiedniej uchwały przez zgromadzenie wspólników spółki o jej rozwiązaniu i postawieniu w stan likwidacji oraz powołanie likwidatorów.
Wyrejestrowanie spółki jest możliwe dopiero po zakończeniu bieżących zobowiązań spółki, wyegzekwowaniu wszystkich wierzytelności i upłynnieniu majątku spółki. Etapy likwidacji oraz funkcjonowanie spółki z o.o. w trakcie procesu zostały przez nas omówione w osobnym artykule likwidacja sp. z o.o., do którego serdecznie odsyłamy po więcej szczegółów.
Dla kogo jednoosobowa działalność, a dla kogo spółka z.o.o.?
Na to pytanie nie można udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Przed dokonaniem wyboru warto dokonać rzetelnej analizy, uwzględniającej osobiste potrzeby, możliwości finansowe oraz zakres ryzyka, jaki jako przedsiębiorca jesteś w stanie podjąć. Z pewnością czas poświęcony na rozważania nie będzie stracony i pozwoli dokonać w pełni świadomego wyboru formy prawnej, która będzie najbardziej odpowiadać wyznaczonym celom biznesowym.
Jeżeli potrzebujesz porady w zakresie wyboru formy prowadzenia działalności gospodarczej – jesteśmy do Twojej dyspozycji. Jako Wirtualne Biuro Złota 75A oferujemy swoim klientom prestiżowy adres do rejestracji działalności w samym centrum Warszawy. Jeżeli wynajem lokalu nie jest Ci potrzebny, a jednocześnie nie chcesz rejestrować swojej firmy w mieszkaniu – wirtualne biuro Warszawa będzie idealnym rozwiązaniem! Zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą.
Zobacz również:
Spółka z o.o. Sp. komandytowa – hybryda, która wabi przedsiębiorców.
Jak kupić gotową spółkę?