W związku ze zmianami wynikającymi z rządowego projektu nowelizacji ustawy o PIT i ustaw tzw. Polskiego Ładu 2.0, zmianom ulegają przepisy dotyczące składek na ubezpieczenie zdrowotne. Wraz z dniem 1 lipca 2022 r. przedsiębiorcy stracili prawo do odliczania zapłaconych składek zdrowotnych. Wysokość składki zdrowotnej uzależniona jest od uzyskanego dochodu lub przychodu, przez co stała się dla podatników kolejnym zwykłym obciążeniem podatkowym. Szczegółowo zaistniałą sytuację każdemu zainteresowanemu przedstawi biuro rachunkowe online. Poniżej opisujemy najważniejsze informacje o tym, jak zmieniła się składka zdrowotna w 2022 roku.
Nowe przepisy — termin wejścia
Większość przepisów nowelizacji wprowadzona została w dniu 1 lipca 2022 r. Odnosi się to również do zmian przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie składki zdrowotnej. Nowe przepisy odliczania składki zdrowotnej od podatku obowiązują również do sum zapłaconych w I połowie 2022 r. Ze zmianami w ramach stosowanej obecnie formy opodatkowania zapoznać się można poprzez biuro rachunkowe online.
Zmiany w składce zdrowotnej od lipca 2022 r. — kogo dotyczą?
Nowelizacja ustawy dotyczy podatników:
- na ryczałcie od przychodów ewidencyjnych;
- objętych podatkiem liniowym.
Zmiany w składce zdrowotnej nie dotyczą natomiast podatników, których formą opodatkowania są zasady ogólne, czyli skala podatkowa.
Minimalna podstawa miesięcznej składki zdrowotnej
Nowa ustawa doprecyzowuje treść ustawy o świadczeniach zdrowotnych, odnosząc się do minimalnej stawki wynagrodzenia, jaka obowiązuje w pierwszym dniu roku objętego składką zamiast pierwszego stycznia danego roku.
Zmiany od 1 lipca 2022 r. — składka zdrowotna a podatek
Zmiany zachodzące od 1 lipca 2022 r. w zakresie składek zdrowotnych zmieniają dotychczasowe zasady. Najlepiej rozpatrzeć to poprzez biuro rachunkowe online. Zasadniczo nowelizacja umowy celuje w osoby uzyskujące wynagrodzenie z tytułu pełnionej funkcji. Jest to podstawa do doprecyzowania obowiązującego stanu prawnego, dotyczącego składki zdrowotnej. Jednakże różnic może doszukiwać się spora część podatników.
Zobacz również: Księgowość online – dlaczego warto?
Składka zdrowotna osób pełniących funkcje np. członków zarządu
Składka zdrowotna odtąd odpowiadać ma wysokości wynagrodzenia otrzymanego z tytułu powołania. Za źródła przychodu uznawane są wszelkie przychody, które wiążą się z pełnieniem funkcji na podstawie „aktu powołania”. Nowelizacji podlegają prokurenci, ponieważ jego powołanie wchodzi w zakres wyrażenia „akt powołani”. Projekt zakłada przyjęcie progu w wysokości 6000 zł w skali roku, którego kwota jest równa z tą uznaną za wolną od podatku. Grupę osób wykazujących się takim dochodem tworzą pracownicy administracji państwowej, samorządowej itp., którym określone czynności zostały zlecone na podstawie właściwych przepisów. Dochód mieszczący się w kwocie wolnej od PIT opodatkowany miałby wynosić 0 zł, przez co obniżona byłaby składka zdrowotna. Równocześnie z wejściem w życie zmian osoby pełniące funkcje zaczęły podlegać obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Składka zdrowotna — zmiany dla przedsiębiorców
Nowelizacja ustawy daje przedsiębiorcom prawo do odliczania uiszczonych kwot na składki zdrowotne w zaliczkach w trakcie roku. Składki mogą być odliczone od dochodu lub przychodu na zasadzie wyliczenia zaliczki na podatek, lub bezpośredniego ujęcia jako koszt uzyskania przychodu. Jest to równoznaczne z tym, że składki zdrowotne aktualnie zmniejszają podstawę opodatkowania, a nie sam podatek, tak jak miało to miejsce do końca poprzedniego roku.
Składka zdrowotna w podatku liniowym
Według nowelizacji przedsiębiorcy objęci podatkiem liniowym, uzyskali prawo do pomniejszenia dochodu o składki na rzecz ubezpieczenia zdrowotnego, zapłacone w danym roku podatkowym. Prawo to przysługuje zarówno z tytułu prowadzonej działalności, jak i za współpracowników podatnika. Wysokość odliczenia ogranicza roczny limit w wysokości 8 700 zł, który ma być rokrocznie waloryzowany przez Ministra Finansów. Zasady te są stosowane od dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. Polski Ład 2.0 nie wpłynął na wysokość składki zdrowotnej w przypadku podatku liniowego. Oznacza to, że po 1 lipca 2022 r. wysokość składki zdrowotnej nadal wynosi 4,9% dochodu w miesiącu poprzedzającym i nie jest niższa niż 270,90 zł.
Aktualizacja styczeń 2023
W 2023 roku został podwyższony limit roczny z 8 700 zł do kwoty 10 200 zł. Oznacza to, że przedsiębiorca rozliczający się liniowo może odliczyć maksymalnie kwotę 10 200 zł. Opłacone składki zdrowotne powyżej tej kwoty nie będą mogły być odliczyczone od dochodu oraz podatku.
Składka zdrowotna na ryczałcie
Osoby opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencyjnych mogą obniżać przychód o odprowadzone składki zdrowotne. Jednak składka zdrowotna nie podlega odliczeniu w całości. Według ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, każdy przedsiębiorca może pomniejszyć przychód o 50% uiszczonych w danym roku składek zdrowotnych z tytułu własnej działalności gospodarczej lub swoich współpracowników. Zmiany w częściowym odliczaniu składki zdrowotnej wprowadzone zostały w trakcie roku, pomimo to obejmują przychody uzyskane już od początku 2022 r. Niemożność przeliczenia dotychczasowych zaliczek na podatek pozwala jedynie na uwzględnienie składki do wysokości limitu bieżącej sumy na rzecz podatku — za II kwartał lub czerwiec 2022 r.
Odliczenie składki nie jest jedyną wprowadzoną zmianą — przedsiębiorcy rozliczający się na ryczałcie, uzyskali prawo do zmiany formy opodatkowania, w ciągu lub na koniec roku na skalę podatkową. Wynika z tego utrata prawa do odliczenia składki zdrowotnej. Zmiana formy opodatkowania w trwającym roku — do 22 sierpnia 2022 r. pozwala na zachowanie prawa do odliczenia składki zdrowotnej z okresu od styczna do czerwca rozliczanego ryczałtem. Zmiana formy opodatkowania po zakończonym roku staje się jednoznaczna, że rok zostaje rozliczony na zasadach ogólnych. Przy zastosowaniu skali podatkowej, podatnikowi nie przysługuje prawo do odjęcia składki zdrowotnej. W zeznaniu rocznym PIT-36 powstaje wtedy niedopłata, którą należy wpłacić w urzędzie.
Roczna składka zdrowotna — rozliczenie
Zmiany w ustawie polegają na zmianie miesiąca, do którego w ZUS-ie przypisywana jest różnica, jaka powstała z rozliczenia rocznego, gdy stwierdzona została rozbieżność po upływie terminu, do jakiego płatnik zobowiązany jest korygować podstawę wymiaru lub składkę zdrowotną. Nowelizacja dodaje również możliwość doręczeń elektronicznych, co zapewnia szybszy przekaz informacji dotyczących rozliczania składek, do płatników.
Obniżenie składki zdrowotnej do 0 zł
W nowelizacji zawarty został również obowiązujący stan prawny w zakresie utrzymania składki zdrowotnej w wysokości 0 zł przy nieobliczaniu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Mechanizm zerowania obejmować może płatników ujętych w art. 83 ust. 1, którzy nie obliczają zaliczki PIT w wyniku zwolnienia przychodu od podatku dochodowego.
Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne — nowy termin dla płatników
W celu ujednolicenia przepisów ustawy o świadczeniach zdrowotnych wraz z tą dotyczącą ubezpieczeń społecznych, wybrano jeden termin do składania dokumentów rozliczeniowych i uiszczania opłat dla płatników składek dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego. Dobrowolne składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne objęte są terminem do 20. dnia następnego miesiąca.
Zobacz również:
Księgowość online a biuro rachunkowe online – co wybrać?
Podatek PCC-3 – jak wypełnić?