Pomimo zmian w przepisach, umowa zlecenie należy do jednej z najczęściej zawieranych umów cywilnoprawnych w Polsce. Obecnie wynagrodzenie z jej tytułu zostało uzależnione od wysokości minimalnego wynagrodzenia. Zmianom nie uległ jednak fakt, że przedsiębiorcy zatrudniający pracowników na umowę- zlecenie, nie muszą przestrzegać przepisów dotyczących udzielania urlopu wypoczynkowego, wypłaty wynagrodzenia za okres choroby, czy ochrony przed wypowiedzeniem umowy, regulowanej przez przepisy Kodeksu pracy. Warto jednak pamiętać, że pracownikowi również przysługują uprawnienia z tytułu zawarcia umowy- zlecenia. Co należy wiedzieć przed podpisaniem tego rodzaju umowy cywilnoprawnej?
Jakie przepisy regulują umowę-zlecenie?
Umowa – zlecenie jest rodzajem umowy cywilnoprawnej, regulowanej przez przepisy Kodeksu cywilnego. Oznacza to, że do tego rodzaju kontraktu nie mają zastosowania normy prawne zapisane w Kodeksie pracy. Dlatego osoba wykonująca zlecenie posiada jedynie takie prawa, jakie wynikają bezpośrednio z treści dokumentu.
Jednak nie zwalnia to pracodawcy, będącego beneficjentem usług świadczonych na podstawie umowy zlecenia, z zapewnienia zleceniobiorcom odpowiedniej ochrony. Obowiązek zagwarantowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, jest wymogiem koniecznym, niezależnie od rodzaju zawartego z pracownikiem kontraktu.
Podpisanie umowy- zlecenia obliguje zleceniobiorcę do wykonania określonej czynności prawnej na rzecz zleceniodawcy. Kontrakt powinien być zawarty na piśmie i opatrzony podpisami obydwu stron. Warto dodać, że wykonywana przez zleceniobiorcę praca, niekoniecznie musi prowadzić do określonego rezultatu, jak np. w przypadku umowy o dzieło. Dodatkową zaletą jest swoboda w zakresie ustalenia czasu, miejsca oraz sposobu wykonywania świadczeń.
Zobacz również: Coworking, a biuro serwisowane.
Jaka jest stawka godzinowa na umowie zleceniu?
Obowiązujące obecnie przepisy prawa w zakresie wynagrodzeń za prace, wyznaczają odgórnie ustaloną wysokość minimalnego wynagrodzenia. Dotyczy ona także świadczeń wykonywanych w oparciu o umowę- zlecenie i wyrażana jest w formie minimalnej stawki godzinowej.
Wysokość stawki godzinowej jest zależna od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. W 2023 roku od stycznia do końca czerwca wynosi 22,80 zł brutto za godzinę. Zaś od lipca minimalna stawka godzinowa wzrasta do 23,50 zł.
W związku z ustaleniem minimalnej stawki godzinowej, przedsiębiorca zobowiązany jest do prowadzenia ewidencji czasu pracy zleceniobiorcy. Ewidencja powinna być prowadzona w formie umożliwiającej organom nadzorczym weryfikację, czy wymogi dotyczące minimalnej stawki godzinowej są realizowane właściwie.
Zobacz również: Ile wynosi koszt zatrudnienia pracownika w 2022 roku?
Umowa zlecenie – składki
Umowa- zlecenie nakłada na zleceniodawcę obowiązek naliczania i odprowadzania wszystkich obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne do ZUS-u. Jedynie ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. Zwolnienie z odprowadzania składek społecznych za zleceniobiorcę jest możliwe dopiero wtedy, gdy osoba zatrudniona na umowę zlecenie posiada inne tytuły do ubezpieczenia, których kwota jest równa lub wyższa minimalnej krajowej. Wówczas obowiązkowo opłacana jest wyłącznie składka zdrowotna.
W przypadku zatrudnienia studenta poniżej 26 roku życia, zleceniodawca nie ma obowiązku zgłoszenia go w ZUS-ie. Natomiast w sytuacji, gdy pracodawca zatrudni na umowę- zlecenie osobę, która wykonuje na jego rzecz również świadczenia na podstawie umowy o pracę, wówczas traktowana jest jako pracownik i podlega obowiązkowo wszystkim ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym.
Umowa zlecenie a prawo do urlopu
W przypadku umowy- zlecenia nie mają zastosowania przepisy Kodeksu pracy. Konsekwencją tego jest fakt, że zleceniobiorcy nie przysługują przywileje pracownicze, w tym również prawo do urlopu wypoczynkowego.
Jednak w zależności od indywidualnych ustaleń ze zleceniodawcą, w umowie cywilnoprawnej może znaleźć się zapis o wymiarze płatnego urlopu i warunkach jego wykorzystania. Jeśli w zawartym kontrakcie nie znajduje się tego rodzaju zapis, wówczas osoba przyjmująca zlecenie nie otrzymuje zapłaty za dni wolne od pracy.
Ponadto w przypadku zatrudnienia na podstawie umowy- zlecenia należy wziąć pod uwagę fakt, że zleceniobiorcy nie przysługuje również prawo do urlopu wychowawczego oraz zapłaty takich świadczeń, jak urlop okolicznościowy, czy urlop na opiekę nad dzieckiem.
Umowa zlecenie – zalety i wady dla zleceniobiorcy
Choć umowa- zlecenie postrzegana jest jako korzystne rozwiązanie wyłącznie dla pracodawców, to wiąże się ona z licznymi zaletami również dla zleceniobiorców. Należą do nich m.in.:
- praca bez stałego nadzoru pracodawcy;
- możliwość podjęcia decyzji przez zleceniobiorcę, gdzie, kiedy i w jaki sposób będzie wykonywać powierzone zadania;
- brak określonego, godzinowego wymiaru czasu pracy;
- brak ściśle wyznaczonych godzin rozpoczynania pracy lub jej kończenia;
- elastyczność w ustalaniu warunków współpracy;
- możliwość negocjacji modelu pracy oraz wysokości stawki godzinowej;
- możliwość delegowania powierzonych zadań osobie trzeciej – zgodnie z art. 783 Kodeksu cywilnego, podzlecanie obowiązuje wyłącznie wtedy, gdy „wynika to z umowy albo ze zwyczaju lub gdy zleceniobiorca jest do tego zmuszony przez okoliczności”;
- prawo do wypowiedzenia umowy z dnia na dzień, jeśli nie został w niej uwzględniony okres wypowiedzenia.
Główną wadą umowy- zlecenia jest fakt, iż ten rodzaj kontraktu nie chroni interesów pracownika. W przeciwieństwie do umowy o pracę nie obowiązują w niej określone terminy wypowiedzenia, urlopy wypoczynkowe, wynagrodzenie chorobowe, świadczenia, dodatki za nadgodziny, których przy umowie o pracę można dochodzić na drodze sądowej. Umowa- zlecenie nie liczy się także do stażu pracy i nie daje żadnej gwarancji ciągłości zatrudnienia.
Jak rozwiązać umowę zlecenie?
Jeśli w umowie- zleceniu nie została zawarta żadna wzmianka dotycząca okresu wypowiedzenia, oznacza to, że można ją rozwiązać w dowolnym momencie. Może tego dokonać zarówno zleceniobiorca, jak i zleceniodawca. W sytuacji, kiedy umowę wypowiada zleceniodawca, zobowiązany jest on do wypłacenia części wynagrodzenia, odpowiadającej zrealizowanym dotychczas świadczeniom.
Oświadczenie woli o wypowiedzeniu umowy- zlecenia, nie musi być przedłożone w żadnej określonej formie. Jednak jeśli kontrakt został zawarty na piśmie, wówczas wypowiedzenie powinno zostać złożone w tej samej formie.
Umowa zlecenie, a umowa o pracę – podstawowe różnice
Umowa o pracę często nazywana jest najstabilniejszą formą zatrudnienia. Daje ona możliwość korzystania z pełni uprawnień wynikających z przepisów Kodeksu pracy, jak np. urlop macierzyński, zasiłek chorobowy, prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego itp. Umowa o pracę gwarantuje także pewien stopień ochrony przed rozwiązaniem umowy oraz minimalne wynagrodzenie za pracę. A ponadto umowę o pracę charakteryzuje:
- stałe miejsce i godziny pracy,
- wykonywanie pracy w podporządkowaniu organizacyjnym i służbowym,
- wymóg osobistego świadczenia pracy.
Powyższe czynniki występują jedynie w przypadku umowy o pracę i wprowadzają znaczące rozróżnienie pomiędzy tego typu kontraktem, a umową- zlecenie.
Chcąc zatrudnić pracownika, lub zastanawiając się nad wyborem najlepszej formy zatrudnienia, warto skorzystać z wykwalifikowanej pomocy księgowej. Biznes Hub oferuje usługi biura rachunkowego online, z możliwością cyfrowego obiegu dokumentacji. To sprawia, że klienci nie muszą każdego miesiąca dostarczać dokumentów w fizycznej formie, co znacznie ułatwia realizację procedur księgowych. Specjaliści Biznes Hub oferują profesjonalne doradztwo oraz liczne świadczenia z zakresu prowadzenia pełnej księgowości, uproszczonej księgowości oraz kadr i płac.
Zobacz również:
Ewidencja czasu pracy zleceniobiorcy.
Działalność nierejestrowana – co to jest, kto i kiedy może ją prowadzić.