Otrzymanie darowizny to zwykle bardzo pozytywna informacja. Aby jednak móc w pełni cieszyć się z otrzymanego dofinansowania warto w pierwszej kolejności zadbać o rozliczenie z urzędem skarbowym. Na ogół otrzymanie darowizny nie jest opodatkowane podatkiem dochodowym, ponieważ podlega regulacjom dotyczącym podatków od spadków i darowizn. Należy jednak dopełnić odpowiednich formalności.
Przekazując darowiznę, darczyńca nieodpłatnie przekazuje obdarowanemu część swojego majątku. Można tego dokonać poprzez złożenie oświadczenia w formie aktu notarialnego, spisanie umowy, lub poprzez rzeczywiste przekazanie darowizny. Darczyńca ma prawo przekazać nabywcy zarówno pieniądze, rzeczy, jak również może dokonać przeniesienia praw, na przykład prawa do użytkowania wieczystego lub prawa autorskiego. Jeżeli wartość otrzymanej darowizny przekracza kwotę wolną od podatku, na obdarowanym spoczywa obowiązek zapłaty należnego podatku.
Kto zapłaci podatek?
Ustawa o podatku od spadków i darowizn wskazuje trzy grupy podatkowe, które zobowiązane są do zapłaty podatku oraz tak zwaną grupę “zero”. O przynależności obdarowanego, do jednej z grup decyduje stopień pokrewieństwa pomiędzy nim a darczyńcą. Im wyższy stopień pokrewieństwa, tym niższe będzie obciążenie podatkowe. Jak wynika z ustawy, podatek w przypadku otrzymania darowizny zapłacą osoby należące do:
Grupy I
Zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie), zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha oraz teściowie, jeżeli wartość otrzymanej darowizny przekroczy kwotę wolną od podatku, wynoszącą 9637 zł;
Grupy II
Zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych, jeżeli wartość otrzymanej darowizny przekroczy kwotę wolną od podatku wynoszącą 7276 zł;
Grupy III
Pozostałe osoby, które nie zostały wymienione w grupie pierwszej ani grupie drugiej i otrzymały darowiznę o wartości przekraczającej kwotę wolną od podatku wynoszącą 4902 zł.
Należy jednak pamiętać o tym, że przy obliczaniu kwoty wolnej od podatku sumuje się wartość otrzymanej darowizny z wartością rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej samej osoby (np. poprzez inną darowiznę) w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło otrzymanie ostatniej darowizny.
To ważne: W przypadku, gdy otrzymana darowizna przekroczy kwoty wskazane dla każdej z grup, obdarowany ma obowiązek złożyć w ciągu miesiąca od otrzymania darowizny, do właściwego urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych na druku SD-3.
Kto nie musi płacić podatku?
Podatku od darowizny nie zapłacą nabywcy, których klasyfikuje się do grupy “zero”. Należą do niej: małżonek, rodzice, dziadkowie, pradziadkowie, dzieci, wnuki, rodzeństwo, ojczym, macocha, pasierb, pasierbica. Obdarowany nie będzie musiał płacić podatku, nawet jeżeli wartość darowizny przekroczy kwotę wolną od podatku (9637 zł), jeżeli w ciągu 6 miesięcy od otrzymania darowizny zgłosi ten fakt do właściwego urzędu skarbowego.
Zgłoszenia należy dokonać przy pomocy formularza SD-Z2. W przypadku, gdy darowizna została przekazana w formie pieniężnej należy również udokumentować jej otrzymanie.
To ważne: W przypadku niezgłoszenia darowizny w terminie 6 miesięcy lub nieudokumentowanie jej otrzymania, nie można skorzystać ze zwolnienia. Darowizna zostanie opodatkowana na zasadach ogólnych.
(H2) W jaki sposób obliczyć należny podatek?
Grupa I
W przypadku, gdy najbliższa rodzina nie skorzystała ze zwolnienia lub zawiadomiła urząd skarbowy po upływie 6 miesięcy zobowiązana jest do zapłacenia należnego podatku w wysokości:
- 3%, jeżeli wartość darowizny wynosi od 9637 do 10278 zł;
- 308,30 zł + 5% nadwyżki ponad 10278 zł, jeżeli wartość darowizny wynosi od 10279 do 20556 zł;
- 822,20 zł + 7% nadwyżki ponad 20556 zł, jeżeli wartość darowizny przekracza 20556 zł.
Grupa II
Dla grupy drugiej ustalone zostały podatki od darowizn w następujących wysokościach:
- 7%, jeżeli wartość darowizny wynosi od 7276 do 10278 zł;
- 719,50 + 9% nadwyżki ponad 10278 zł, jeżeli wartość darowizny wynosi od 10279 do 20556 zł;
- 1644 zł + 12% nadwyżki ponad 20556 zł, jeżeli wartość darowizny przekracza 20556 zł.
Grupa III
Obdarowani z trzeciej grupy zobowiązani są do zapłaty podatku od darowizny w wysokości:
- 12%, jeżeli wartość darowizny wynosi od 7276 do 10278 zł;
- 1233,40 + 16% nadwyżki ponad 10278 zł, jeżeli wartość darowizny wynosi od 10279 do 20556 zł;
- 2877,90 zł + 20% nadwyżki ponad 20 556 zł, jeżeli wartość darowizny przekracza 20556 zł.
To ważne: Tylko i wyłącznie podatnicy z grupy “zero” mogą zgłosić darowiznę w terminie 6 miesięcy. Pozostali podatnicy mają na to tylko miesiąc. Warto więc dokonać dokładnej analizy sytuacji podatkowej w momencie otrzymania darowizny, aby uniknąć potencjalnych kłopotów i móc w pełni cieszyć się otrzymaną darowizną.
Zobacz również:
Podatek liniowy – czy warto się na niego decydować?
O czym należy pamiętać, aby odliczyć VAT od zakupu paliwa