Każdy pracodawca ma prawo do rozwiązania umowy zawartej z pracownikiem. Jednym ze sposobów zakończenia stosunku pracy jest wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę. O czym musi pamiętać pracodawca wypowiadając pracownikowi umowę o pracę? Dowiedz się wszystkiego z naszego artykułu.
Rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę – rodzaje
Zgodnie z przepisami kodeksu pracy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę na kilka sposobów. Możliwe jest jej rozwiązanie:
- za porozumieniem stron,
- z wypowiedzeniem,
- bez wypowiedzenia z winy pracownika,
- bez wypowiedzenia bez winy pracownika.
Do rozwiązania umowy o pracę dochodzi także z upływem czasu, na który została ona zawarta. Przy czym w tym wypadku nie mamy do czynienia z inicjatywą pracodawcy, ani też samego pracownika.
Wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę – przyczyny
Zgodnie z art. 32 kodeksu pracy każda ze stron może rozwiązać umowę o pracę za wypowiedzeniem, zatem prawo takie posiada zarówno pracodawca, jak i pracownik. Ustawodawca nie określił w sposób szczegółowy jakie okoliczności mogą stać się podstawą wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę. Na podstawie obowiązujących przepisów, w tym wskazujących na uprawnienia pracownika na wypadek nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę, wskazać można jedynie na pewne dodatkowe wymogi, dotyczące uzasadnienia wypowiedzenia. Są to m.in.:
- wskazanie prawdziwej przyczyny wypowiedzenia,
- precyzyjne (konkretne) określenie przyczyny wypowiedzenia,
- określenie przyczyny wypowiedzenia w sposób zrozumiały dla pracownika.
Jest to istotne zwłaszcza w razie powstania sporu sądowego.
Warto wyraźnie podkreślić, że pracodawca może rozwiązać poprzez wypowiedzenie każdą umowę – zarówno umowę zawartą na czas określony, nieokreślony, a także na okres próbny. Istnieje jednak zastrzeżenie dotyczące możliwości wypowiedzenia umowy pracownikowi. Pracodawca nie może tego zrobić, jeżeli pracownikowi brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, a okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury i jednocześnie pracownik nie uzyskał prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Zobacz również: Wypowiedzenie umowy przez pracownika.
Okres wypowiedzenia
Rozwiązanie umowy o pracę z wypowiedzeniem następuje z upływem okresu wypowiedzenia. Oznacza to, że współpraca pomiędzy pracodawcą a pracownikiem kończy się z chwilą końca okresu wypowiedzenia.
Ile wynosi okres wypowiedzenia? Wszystko zależy od tego, jaka umowa ulega rozwiązaniu. Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na okres próbny wynosi:
- trzy dni robocze – jeżeli okres próbny nie przekracza dwóch tygodni;
- jeden tydzień – jeżeli okres próbny jest dłuższy niż dwa tygodnie;
- dwa tygodnie – jeżeli okres próbny wynosi trzy miesiące.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i na czas określony wynosi:
- dwa tygodnie – jeżeli pracownik był zatrudniony u pracodawcy krócej niż sześć miesięcy, przy czym jeżeli pracownik jest zatrudniony na stanowisku związanym z odpowiedzialnością materialną za powierzone mienie strony mogą ustalić, że okres ten wynosi jeden miesiąc;
- jeden miesiąc – jeżeli pracownik był zatrudniony u pracodawcy co najmniej sześć miesięcy, przy czym jeżeli pracownik jest zatrudniony na stanowisku związanym z odpowiedzialnością materialną za powierzone mienie strony mogą ustalić, że okres ten wynosi trzy miesiące;
- trzy miesiące – jeżeli pracownik był zatrudniony u pracodawcy co najmniej trzy lata.
Co istotne, ustawodawca dał stronom – pracodawcy, jak i pracownikowi – prawo do ustalenia wcześniejszego terminu rozwiązania umowy.
Zwolnienie na poszukiwanie pracy
Pracodawca musi pamiętać, że w razie rozwiązania umowy o pracę z wypowiedzeniem pracownikowi przysługuje prawo do zwolnienia na poszukiwanie pracy. Dotyczy to okresu co najmniej dwutygodniowego wypowiedzenia. Co istotne, pracownik zachowuje wówczas prawo do wynagrodzenia.
Ile dni może trwać zwolnienie na poszukiwanie pracy? Zgodnie z przepisami:
- dwa dni robocze – w okresie dwutygodniowego oraz jednomiesięcznego wypowiedzenia,
- trzy dni robocze – w okresie trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia.
Jak wypowiedzieć umowę o pracę?
O rozwiązaniu umowy o pracę pracodawca informuje pracownika poprzez złożenie mu pisemnego oświadczenia. Oświadczenie pracodawca może:
- wręczyć osobiście,
- wręczyć przez upoważnioną do działania w sprawach z zakresu prawa pracy osobę,
- wysłać pocztą – przy czym musi być to wówczas przesyłka polecona, za potwierdzeniem odbioru na wskazany przez pracownika adres zamieszkania.
Jeżeli pracodawca wypowiada umowę zawartą na czas nieokreślony zobowiązany jest podać w oświadczeniu przyczynę rozwiązania umowy. Jeżeli wypowiedzenie dotyczy umowy zawartej na czas określony lub na okres próbny – nie ma takiego obowiązku.
Wypowiedzenie umowy o pracę a związek zawodowy i likwidacja pracodawcy
W sposób szczególny ustawodawca uregulował wypowiedzenie umowy o pracę w sytuacji, gdy w firmie działają organizacje związkowe. Jeżeli pracodawca wypowiada umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony, zobowiązany jest wówczas skonsultować przyczynę ze związkami. Jeżeli związek uzna, że wypowiedzenie byłoby nieuzasadnione, wówczas w ciągu pięciu dni od otrzymania zawiadomienia może zgłosić na piśmie zastrzeżenia, które musi jednak umotywować.
Ustawodawca przewidział także szczególne uregulowanie dla wypowiedzenia umowy o pracę na wypadek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. W takim wypadku nie stosuje się bowiem przepisów wyłączających możliwość wypowiedzenia umowy pracownikowi, któremu brakuje jeszcze czterech lat do osiągnięcia wieku emerytalnego, ani zapisów o konieczności konsultacji ze związkiem zawodowym oraz ograniczających możliwość wypowiedzenia umowy pracownikowi, który przebywa na urlopie lub w czasie innej jego usprawiedliwionej nieobecności. Nie obowiązują w takim wypadku ponadto przepisy dotyczące szczególnej ochrony przed wypowiedzeniem umowy o pracę.
Planujesz rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem? Musisz przygotować stosowne dokumenty z tym związane lub zweryfikować prowadzone czynności z zakresu obsługi kadr i płac? Skontaktuj się z doradcami wirtualnego biura Warszawa Złota 75a – nasi specjaliści odpowiedzą na twoje wszelkie pytania i rozwieją wątpliwości.