Rozwiązanie spółki, bez względu na jej formę prawną, pociąga za sobą szereg konsekwencji. Przede wszystkim oznacza ono ustanie bytu prawnego jakim spółka była do tej pory. Tak, jak różne mogą być powody rozwiązania spółki, tak i w odmienny sposób może zostać ono przeprowadzone. Co do zasady, związane jest ono z wykreśleniem spółki z KRS, ale nie tylko. Czy zawsze konieczne jest wszczęcie postępowania likwidacyjnego?
Rozwiązanie spółki – pojęcie i przyczyny
Rozwiązanie spółki prawa handlowego, a zatem spółki osobowej, jak i kapitałowej, to jej wykreślenie z rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Krajowy Rejestr Sądowy. Oznacza ono, że spółka taka przestaje funkcjonować jako byt prawny, a zatem na ogół przestaje istnieć organizacja osób, które ją tworzyły, a ponadto ustaje ich wspólne dążenie do osiągnięcia celu w postaci prowadzenia przedsiębiorstwa i osiąganie zysków.
Przyczyn rozwiązania spółki można doszukiwać się np. w upływie czasu, na jaki została zawarta spółka, w uchwale podjętej przez jej wspólników, czy też mówić można o rozwiązaniu na skutek powództwa o rozwiązanie. Spółki osobowe rozwiązane mogą być także z powodu śmierci wspólnika, czy ogłoszenia przez jednego z nich upadłości. W przypadku spółek kapitałowych zaś możliwe jest także rozwiązanie na skutek braku określonych postanowień w umowie spółki, czy braku zdolności do czynności prawnych osób zawierających umowę i jej podpisanie mimo tego braku.
Sposoby rozwiązania spółki – czy można rozwiązać spółkę bez jej likwidacji?
Rozwiązanie spółki poprzez wykreślenie z KRSu może nastąpić na skutek jej likwidacji. W świetle obowiązujących przepisów możliwe jest jednak także rozwiązanie spółki bez przeprowadzenia jej likwidacji. W jaki sposób? Jeżeli zachodzą przyczyny, które uzasadniają rozwiązanie spółki, wówczas jej wspólnicy mogą zakończyć działalność spółki bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego. Warunkiem jest jednogłośne podjęcie decyzji. Jeżeli jednak choćby jeden ze wspólników nie wyraził na rozwiązanie zgody, wówczas konieczne jest przeprowadzenie postępowania likwidacyjnego.
Co powinni zrobić wspólnicy, jeśli podejmą jednogłośną decyzję o likwidacji? Muszą oni jedynie złożyć wniosek do KRS o wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców, wnosząc jednocześnie opłatę w wysokości 300 zł. Do wniosku należy dołączyć:
- uchwałę wspólników o rozwiązaniu spółki bez przeprowadzenia likwidacji,
- uchwałę wspólników o wyznaczeniu przechowawcy ksiąg i dokumentów rozwiązanej spółki,
- oświadczenie o braku postępowań sądowych, administracyjnych, czy komorniczych toczących się wobec spółki oraz o zaspokojeniu wszystkich wierzytelności.
Wniosek należy złożyć za pośrednictwem systemu S24 (jeśli spółka była zawarta w tym trybie) lub na Portalu Rejestrów Sądowych.
Jeżeli wszystkie warunki zostaną spełnione, sąd wyda postanowienie o wykreśleniu spółki z KRS.
Rozwiązanie spółki bez likwidacji z urzędu
Rozwiązanie spółki bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego może nastąpić także z urzędu. Zgodnie z art. 25a ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym sąd rejestrowy wszczyna bowiem z urzędu postępowanie o rozwiązanie podmiotu wpisanego KRS bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego w następujących okolicznościach:
- w razie oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości lub w wypadku umorzenia postępowania upadłościowego, jeżeli stwierdzi, że zgromadzony w sprawie materiał daje podstawę do rozwiązania spółki;
- w wypadku, gdy oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości lub umorzono postępowanie upadłościowe z powodu tego, że majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania;
- w razie wydania postanowienia o odstąpieniu od postępowania przymuszającego lub o jego umorzeniu;
- gdy mimo wezwania sądu rejonowego nie zostało złożone roczne sprawozdanie finansowe za kolejne dwa lata obrotowe;
- gdy mimo dwukrotnego wezwania sądu rejonowego nie wykonano innych obowiązków określonych w ustawie, a dotyczących m.in. obligatoryjnych do wniosku o wpis do KRS dokumentów.
O wszczęciu postępowania o rozwiązanie bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego sąd rejestrowy zawiadamia podmiot, którego postępowanie dotyczy. Warto jednak podkreślić, że nie zawsze wszczęcie takiego postępowania musi się zakończyć wykreśleniem z KRS. W toku postępowania sąd przeprowadza bowiem szereg czynności, których celem jest ustalenie czy spółka posiada zbywalny majątek i czy faktycznie prowadzi działalność.
Rozwiązanie spółki cywilnej
W sposób zgoła odmienny kształtuje się kwestia rozwiązania spółki cywilnej. Spółka ta jest bowiem formą prowadzenia działalności gospodarczej, która nie podlega wpisowi do KRS, ale prowadzona jest w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego.
Do rozwiązania spółki cywilnej może dojść z powodu śmierci wspólnika lub jego upadłości, wypowiedzenia umowy spółki przez wspólnika, podjęcia przez wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki, zaistnienia określonego w umowie zdarzenia lub terminu, czy też na mocy orzeczenia sądu z ważnych powodów. Co istotne, w przypadku rozwiązania spółki cywilnej konsekwencją jest likwidacja jej majątku. Ustawodawca nie określa jednak sformalizowanej procedury likwidacyjnej, wskazując jedynie na ogólne zasady postępowania wspólników rozwiązywanej spółki.
Prowadzisz firmę i szukasz zaufanego biura oferującego pełen zakres usług outsourcingowych? Zapoznaj się z naszą ofertą wirtualnego biura w Warszawie oraz księgowości online, i przekonaj się jak proste może być prowadzenie Twojej działalności!